Wat is acné?
Acne – ook wel acné vulgaris of in de volksmond puistjes genoemd – is een chronische huidaandoening waarbij de talgklierfollikels ontstoken zijn. Talgklierfollikels en haarfollikels zijn kleine zakjes in de huid. Ze bevatten talgklieren en hebben een opening naar buiten. Talgklieren maken talg en scheiden de talg via deze openingen af. Talg heeft ook een goede functie, het houdt de huid soepel en in goede conditie. Bij acné worden de talgklieren in de huid echter groter, ze maken ook meer talg en dode huidcellen aan dan normaal.
Hoe ontstaat Acné?
In de meeste gevallen begint acné in de puberteit, wanneer de huid onder invloed van hormonen allerlei veranderingen ondergaat. De talgklieren in het gezicht, op de rug en de borst worden groter en produceren meer talg, die bovendien dikker is van samenstelling. Indien er te veel talg wordt afgescheiden, kan het talg zich ophopen en de uitvoergang van de porie verstopt raken. In de talgklier zitten ook bacteriën die de talg omzetten in “vrije” vetzuren. Door de opgehoopte talg en de irriterende vrije vetzuren van bacteriën zet de verstopte follikel steeds verder uit en scheurt uiteindelijk open. De irriterende stoffen komen in de aangrenzende huid terecht en veroorzaken een ontsteking. Acne komt voor op plaatsen waar veel talgklierfollikels zijn: in het gezicht, de nek, op het bovenste deel van de borst, de schouders en de rug.
Volwassen acné
Acné komt niet alleen voor bij tieners. Volwassen kunnen er ook veel last van krijgen. Toch zijn er belangrijke verschillen als het gaat om tiener en volwassen acné. Het grootste verschil zit hem in de oorzaak. Bij tieners spelen hormonen de belangrijkste hoofdrol. Zodra zij uit de pubertijd zijn gegroeid, verdwijnen de ontstekingen meestal vanzelf. Bij volwassen ontstaat het in veel gevallen vanuit het niets, meestal vanaf 30 jarige leeftijd en worden ze grotendeels veroorzaakt door uitwendige factoren. Denk hierbij aan stress (slecht slapen / ziekte / hoge werkdruk) maar ook levensstijl zoals roken, voeding, alcohol of het gebruik van verstoppende ingrediënten. Ook wat betreft de locatie in het gezicht is er een groot verschil. Bij volwassenen komen de ontstekingen voornamelijk tot uiting op de kaaklijn en/of kin en bij tieners over het hele gezicht.
Nog even de mogelijke oorzaken op een rij?
- genetische aanleg (andere familieleden hebben ernstige acné)
- hormonale veranderingen (pubertijd, menstruatie of zwangerschap)
- verkeerde, porie-afsluitende cosmetica (o.a. minerale oliën)
- roken
- psychologische stress
- omgevingsfactoren zoals hoge vochtigheidsgraad of werken in een vuile omgeving
- druk door kleding op de huid (strakke boorden, voorhoofdsbanden)
- verschillende geneesmiddelen
- voeding
- verdikking van de huid door UV-stralen
Thuisadvies:
- Knijp de puistjes niet zelf uit. Bij het drukken of knijpen druk je niet alleen de talg naar buiten maar druk je ook wat talg naar binnen. Hierdoor ontstaat er onderhuids nog meer ontstekingen en daardoor meer risico op een litteken.
- Ga niet onder de zonnebank als je acne hebt. UV stralen kunnen in het begin acne iets verbeteren, later wordt de huid door UV stralen juist dikker, waardoor er meer mee-eters ontstaan.
- Gebruik geen verzorging met zeep op alcohol. Door uitdroging van de huid wordt de talgproductie gestimuleerd, wat zorgt voor meer talgproductie.
- Verschoon om de dag je kussensloop.
